Bilirubin là một chất lỏng màu nâu và vàng, là sản phẩm phụ của quá trình phân hủy tế bào hồng cầu (RBCs) thiết yếu. Chất này là một thành phần chính của mật, một chất dịch tiêu hóa quan trọng được gan làm sạch khỏi máu.
Nếu gan bị tổn thương, bilirubin có thể rò rỉ vào máu, có thể dẫn đến vàng da, đặc trưng bởi vàng da và mắt, trong số các triệu chứng khác. Do đó, xét nghiệm bilirubin, đo các mức độ này, giúp bác sĩ tầm soát các bệnh ảnh hưởng đến gan.
Hình ảnh Shidlovski / Getty
Bilirubin trong cơ thể
Một trong những chức năng chính của gan là phá vỡ các tế bào hồng cầu cũ hoặc bị hư hỏng, và trong quá trình này, bilirubin được sản xuất. Đến lượt nó, chất này được kết hợp với những chất khác để tạo nên mật, một chất lỏng cần thiết cho quá trình tiêu hóa.
Được tạo ra trong gan và được lưu trữ trong túi mật, mật được giải phóng vào ruột non, nơi nó giúp phân hủy chất béo từ thức ăn. Ở người khỏe mạnh, chất lỏng này thoát ra khỏi cơ thể theo nước tiểu và phân (phân), tạo ra chất sau. màu nâu của nó.
Có hai dạng bilirubin được quan sát thấy trong máu. Dưới đây là bảng phân tích nhanh về từng loại:
- Bilirubin gián tiếp: Dạng này không hòa tan, có nghĩa là nó sẽ không hòa tan trong nước. Nó đi đến gan qua đường máu, nơi nó được chuyển đổi thành bilirubin trực tiếp, một dạng hòa tan trong nước.
- Bilirubin trực tiếp: Đây là dạng bilirubin mất khi nó được xử lý trong gan.
Cả hai dạng bilirubin — cũng như mức tổng — đều được đo để giúp xác định tình trạng sức khoẻ. Nói chung, mức độ cao hơn của chất này trong cơ thể là bằng chứng của các vấn đề về bệnh gan (chẳng hạn như viêm gan), rối loạn máu, cũng như tắc nghẽn ống dẫn mật (ống kết nối gan với ruột non).
Mức Bilirubin tăng cao
Vì sự hiện diện của quá nhiều bilirubin trong máu - một tình trạng gọi là tăng bilirubin - có thể có nghĩa là các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nên điều quan trọng là phải biết các dấu hiệu của tình trạng này. Đáng kể nhất là vàng da, có thể là dấu hiệu nhận biết hàng loạt bệnh khác về gan và túi mật.
Điều gì xảy ra khi bạn bị tăng bilirubin trong máu? Dưới đây là bảng phân tích nhanh các triệu chứng chính:
- Vàng da và mắt
- Sốt
- Nước tiểu sẫm màu hoặc màu nâu
- Phân nhạt màu hơn
- Mệt mỏi
- Ăn mất ngon
- Đau bụng
- Ợ nóng
- Táo bón
- Phình to
- Buồn nôn ói mửa
Các điều kiện liên quan
Mức độ bilirubin cao và vàng da là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, nhiều bệnh có thể trở nên nguy hiểm hoặc tử vong nếu không được điều trị. Chúng bao gồm:
- Viêm gan, tình trạng viêm gan, là kết quả của việc nhiễm một trong năm loại vi rút viêm gan: viêm gan A (HAV), viêm gan B (HBV), viêm gan C (HCV), viêm gan D (HDV) và viêm gan E. (HEV). Nó cũng có thể xảy ra do sử dụng ma túy, lạm dụng rượu hoặc rối loạn tự miễn dịch.
- Xơ gan là tình trạng sẹo ở gan liên quan đến tổn thương lâu dài do nhiễm trùng viêm gan (thường là HBV và HCV), uống quá nhiều rượu hoặc lạm dụng chất gây nghiện, trong số các nguyên nhân khác.
- Thiếu máu tan máu được đặc trưng bởi cơ thể không có khả năng sản xuất đủ RBCs. Điều này xảy ra bởi vì các tế bào bị phá hủy nhanh hơn chúng có thể được tạo ra.
- Sỏi mật là những viên sỏi hình thành từ cholesterol kết tinh hình thành trong túi mật. Mặc dù rất có thể điều trị được, nhưng chúng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
- Ung thư gan, thường liên quan đến HBV và HCV, có thể gây chết người và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
- Sự tắc nghẽn của đường mật, các ống kết nối gan với ruột non, cũng làm tăng nồng độ bilirubin. Trường hợp mãn tính có thể dẫn đến bệnh gan mãn tính hoặc nhiễm trùng đe dọa tính mạng.
- Bệnh gan liên quan đến rượu phát sinh do tiêu thụ quá nhiều rượu. Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) định nghĩa đây là nhiều hơn một ly mỗi ngày cho phụ nữ và nhiều hơn hai cho nam giới.
- Kernicterus, một dạng tổn thương não, xảy ra khi có những trường hợp vàng da nặng ở trẻ sơ sinh. Tình trạng này có thể dẫn đến những thách thức về phát triển, các vấn đề sức khỏe khác và trong một số trường hợp hiếm hoi là tử vong.
Xét nghiệm máu Bilirubin
Với mức độ cần thiết của chất này đối với sức khỏe như thế nào, không có gì ngạc nhiên khi các bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm bilirubin. Điều này không chỉ được thực hiện trong trường hợp vàng da ở người lớn (hoặc nếu nghi ngờ có vấn đề nào đó) mà trẻ sơ sinh cũng được sàng lọc như một tiêu chuẩn thực hành.
Xét nghiệm này thường sẽ được thực hiện như một phần của một phác đồ sàng lọc rộng rãi hơn; nó cho phép các bác sĩ hiểu rõ hơn về phạm vi và mức độ nghiêm trọng của sự tiến triển của bệnh.
Bản thân xét nghiệm này là một cuộc đánh giá trong phòng thí nghiệm đối với một mẫu máu, vì vậy nó được dung nạp tốt và không có rủi ro. Ngoài chỗ bị chèn ép nơi lấy máu từ cơ thể bạn — thường là ở cánh tay trong đối diện với khuỷu tay — không có cảm giác đau. Kết quả không phải là ngay lập tức; có thể mất vài ngày đến một tuần trước khi bác sĩ khám bệnh.
Đánh giá kết quả
Từ mẫu, các bác sĩ tập trung vào hai thước đo quan trọng - lượng bilirubin trực tiếp trong máu cũng như mức tổng thể (tổng số) trong máu. Dựa trên những gì họ nhìn thấy, họ xác định xem mức độ bình thường hay bất thường.
Những gì họ đang tìm kiếm? Phạm vi lành mạnh được xác định trên lâm sàng là dưới 0,3 miligam trên mỗi decilit (mg / dL) bilirubin trực tiếp, với tổng mức từ 0,1 đến 0,2 mg / dL bilirubin trực tiếp. Các mức độ lệch khỏi mức đó được coi là bất thường và dấu hiệu của các vấn đề. Tất nhiên, trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ cần nói chuyện với bệnh nhân về các bước tiếp theo.
Một lời từ rất tốt
Rõ ràng, bilirubin đóng một vai trò thiết yếu trong cơ thể bạn như một phần không thể thiếu của hệ tiêu hóa. Đó là một chất, nếu không có gì sai, thường được coi là đương nhiên. Tuy nhiên, câu chuyện lại khác đối với các bác sĩ — chất lỏng này có thể là một phong vũ biểu quan trọng đối với sức khỏe
Xét nghiệm Bilirubin, như một phần của loạt sàng lọc, là công cụ mạnh mẽ để chẩn đoán và phân tích và là thành phần thiết yếu trong bộ công cụ của bác sĩ. Họ đã giúp cải thiện triển vọng cho một số lượng lớn bệnh nhân mắc một loạt các tình trạng nguy hiểm tiềm ẩn.
.jpg)
