LàM THẾ NàO BỆNH THIẾU MáU TAN MáU TẤN CôNG CáC TẾ BàO MáU ĐỎ

Các loại thiếu máu tan máu

Có nhiều dạng thiếu máu huyết tán và tình trạng bệnh có thể do di truyền (cha mẹ bạn đã truyền gen gây bệnh cho bạn) hoặc mắc phải (bạn không sinh ra với tình trạng này, nhưng bạn sẽ phát triển nó đôi khi trong đời). Các rối loạn và tình trạng sau đây là một số ví dụ về các loại bệnh thiếu máu huyết tán khác nhau:

Rối loạn tan máu di truyền: Bạn có thể gặp vấn đề với huyết sắc tố, màng tế bào hoặc các enzym duy trì các tế bào hồng cầu khỏe mạnh của bạn. Điều này thường là do (các) gen bị lỗi kiểm soát việc sản xuất hồng cầu. Trong khi di chuyển trong dòng máu, các tế bào bất thường có thể dễ vỡ và bị phá vỡ.

Thiếu máu hồng cầu hình liềm: Một căn bệnh di truyền nghiêm trọng trong đó cơ thể tạo ra hemoglobin bất thường. Điều này làm cho các tế bào hồng cầu có hình lưỡi liềm (hoặc hình liềm). Tế bào hình liềm thường chết chỉ sau khoảng 10 đến 20 ngày vì tủy xương không thể tạo ra các tế bào hồng cầu mới đủ nhanh để thay thế các tế bào đang chết. Ở Hoa Kỳ, bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm chủ yếu ảnh hưởng đến người Mỹ gốc Phi.

Thalassemias: Đây là những rối loạn về máu di truyền trong đó cơ thể không thể tạo đủ một số loại hemoglobin, khiến cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu kém khỏe mạnh hơn bình thường.

Bệnh Spherocytosis Di truyền: Khi lớp bao bọc bên ngoài của các tế bào hồng cầu (màng bề mặt) bị đào thải, các tế bào hồng cầu có tuổi thọ ngắn bất thường và có hình cầu, hoặc giống như quả bóng.

Tăng bạch cầu di truyền (Ovalocytosis): Cũng liên quan đến một vấn đề với màng tế bào, các tế bào hồng cầu có hình bầu dục bất thường, không linh hoạt như các tế bào hồng cầu bình thường và có tuổi thọ ngắn hơn các tế bào khỏe mạnh.

Thiếu hụt Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase (G6PD): Khi các tế bào hồng cầu của bạn thiếu một loại enzyme quan trọng gọi là G6PD, thì bạn sẽ bị thiếu men G6PD. Việc thiếu enzym sẽ khiến các tế bào hồng cầu của bạn bị vỡ và chết khi chúng tiếp xúc với một số chất trong máu. Đối với những người bị thiếu men G6PD, nhiễm trùng, căng thẳng nặng, một số loại thực phẩm hoặc thuốc có thể gây ra sự phá hủy các tế bào hồng cầu. Một số ví dụ về các tác nhân như vậy bao gồm thuốc chống sốt rét, aspirin, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc sulfa, naphthalene (một chất hóa học trong một số loại băng phiến) hoặc đậu fava.

Thiếu hụt Pyruvate Kinase: Khi cơ thể thiếu một loại enzyme gọi là pyruvate kinase, các tế bào hồng cầu có xu hướng dễ bị phá vỡ.

Thiếu máu tan máu mắc phải: Khi mắc phải bệnh thiếu máu huyết tán, các tế bào hồng cầu của bạn có thể bình thường nhưng một số bệnh hoặc yếu tố khác khiến cơ thể bạn phá hủy các tế bào hồng cầu trong lá lách hoặc dòng máu.

Thiếu máu tan máu miễn dịch: Trong tình trạng này, hệ thống miễn dịch của bạn phá hủy các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. 3 loại chính của bệnh thiếu máu tan máu miễn dịch là:

Thiếu máu tan máu tự miễn (AIHA): Đây là tình trạng thiếu máu tan máu phổ biến nhất (AIHA chiếm một nửa số trường hợp thiếu máu tan máu). Vì một số lý do không xác định, AIHA khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn tạo ra các kháng thể tấn công các tế bào hồng cầu khỏe mạnh của chính bạn. AIHA có thể trở nên nghiêm trọng và xuất hiện rất nhanh.

Thiếu máu tan máu do dị ứng (AHA): AHA xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công mô được cấy ghép, truyền máu hoặc ở một số phụ nữ mang thai, thai nhi. Vì AHA có thể xảy ra nếu máu được truyền có nhóm máu khác với máu của bạn, AHA cũng có thể xảy ra trong thời kỳ mang thai khi người phụ nữ có nhóm máu Rh âm và con của cô ấy có nhóm máu Rh dương tính. Yếu tố Rh là một loại protein trong máu đỏ tế bào và "Rh âm tính" và "Rh dương tính" đề cập đến việc máu của bạn có yếu tố Rh hay không.

Thiếu máu tan máu do thuốc: Khi một loại thuốc kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn tấn công các tế bào hồng cầu của chính nó, bạn có thể bị thiếu máu tan máu do thuốc. Hóa chất trong thuốc (chẳng hạn như penicillin) có thể bám vào bề mặt hồng cầu và gây ra sự phát triển của các kháng thể.

Chứng rối loạn tan máu cơ học: Tổn thương vật lý đối với màng tế bào hồng cầu có thể gây ra sự phá hủy với tốc độ nhanh hơn bình thường. Tổn thương có thể do những thay đổi trong các mạch máu nhỏ, thiết bị y tế được sử dụng trong phẫu thuật tim hở, van tim nhân tạo bị lỗi hoặc huyết áp cao trong thời kỳ mang thai (tiền sản giật). Ngoài ra, các hoạt động gắng sức đôi khi có thể dẫn đến tổn thương tế bào máu ở các chi (chẳng hạn như chạy marathon)

Tiểu huyết cầu ban đêm kịch phát (PNH): Cơ thể bạn sẽ phá hủy các tế bào hồng cầu bất thường (do thiếu một số loại protein) nhanh hơn bình thường với tình trạng này. Những người bị PNH có nguy cơ cao bị đông máu trong tĩnh mạch, đồng thời lượng bạch cầu và tiểu cầu thấp.

Các xét nghiệm máu được sử dụng để chẩn đoán tán huyết

Đi khám bác sĩ là bước đầu tiên để chẩn đoán thiếu máu huyết tán. Bác sĩ có thể đánh giá tiền sử bệnh và gia đình của bạn ngoài việc khám sức khỏe và xét nghiệm máu. Một số xét nghiệm máu được sử dụng để chẩn đoán tán huyết là:

Công thức máu toàn bộ (CBC)

Số lượng hồng cầu (RBC), còn được gọi là số lượng hồng cầu

Xét nghiệm huyết sắc tố (Hgb)

Hematocrit (HCT)

Các chương trình sàng lọc sơ sinh theo quy định của mỗi Tiểu bang thường sàng lọc (sử dụng xét nghiệm máu định kỳ) để tìm bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm và thiếu men G6PD ở trẻ sơ sinh. Chẩn đoán sớm các tình trạng di truyền này là rất quan trọng để trẻ có thể được điều trị thích hợp.