Hầu hết mọi người nghĩ về ung thư phổi là bệnh của người lớn tuổi, nhưng nó cũng ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi, mặc dù ít phổ biến hơn. Khi ung thư phổi xảy ra, nó có xu hướng khác biệt, cả về loại ung thư liên quan và các yếu tố nguy cơ. Thông thường, ung thư phổi ở người trẻ tuổi sẽ tiến triển và cần điều trị tích cực, nhưng kết quả thường tốt.
Tuổi và Giới tính
Ung thư phổi có liên quan đến tuổi già, với 70 là độ tuổi chẩn đoán trung bình. Khoảng 53% trường hợp xảy ra ở người lớn từ 55 đến 74, trong khi 37% xảy ra ở những người trên 75. Ngược lại, chỉ 10% trường hợp ung thư phổi xảy ra ở những người dưới 55 tuổi và tỷ lệ này giảm đáng kể sau mỗi thập kỷ trước độ tuổi đó.
Theo một nghiên cứu năm 2019 trongTạp chí Ung thư,chỉ có khoảng 1,4% trường hợp ung thư phổi xảy ra ở những người dưới 35 tuổi.
Một trong những cách mà ung thư phổi khác biệt ở những người trẻ tuổi là phụ nữ trẻ bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này nhiều hơn so với nam giới trẻ tuổi. Ngược lại, tỷ lệ được thấy ở những người mắc bệnh ung thư lớn hơn là 57,8% nam so với 45,9% nữ. .
Verywell / Julie BangLoại và giai đoạn ung thư
Loại ung thư phổi chủ yếu ảnh hưởng đến người lớn dưới 35 tuổi là ung thư biểu mô tuyến. Đây không phải là một phát hiện hoàn toàn bất thường vì ung thư biểu mô tuyến phổi là loại ung thư phổi phổ biến nhất nói chung.
Một sự khác biệt đáng chú ý là mức độ nghiêm trọng ở thanh niên. Những người trẻ hơn có xu hướng mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn muộn hơn tại thời điểm chẩn đoán, với hầu hết các biểu hiện của bệnh ở giai đoạn 4 (còn được gọi là ung thư phổi di căn).
Di căn, sự lây lan của ung thư từ khối u nguyên phát đến các cơ quan bị bệnh, là dấu hiệu của bệnh tiến triển, không thể chữa khỏi. Ở những người trẻ hơn, di căn nói chung sẽ ảnh hưởng đến một cơ quan đơn lẻ, thường là màng phổi (màng phổi), xương, gan và não.
Các chẩn đoán chậm trễ được cho là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ ung thư phổi giai đoạn muộn cao ở những người trẻ tuổi. Ung thư phổi nói chung không phải là điều mà các bác sĩ nghĩ đến khi một người trẻ tuổi có các triệu chứng về đường hô hấp.
Ngay cả khi nghi ngờ ung thư, chụp X-quang ngực thường bỏ sót ung thư phổi ở giai đoạn đầu, một phần do ung thư biểu mô tuyến phát triển ở ngoại vi phổi chứ không phải trong đường thở hoặc trung tâm phổi (như ung thư biểu mô tế bào vảy).
Nguyên nhân
Một cách khác khiến ung thư phổi khác biệt ở những người trẻ tuổi là sự liên quan của nó với việc hút thuốc. Theo một đánh giá năm 2018 trongNghiên cứu Ung thư Phổi Dịch,những người trẻ tuổi bị ung thư phổi có nguy cơ không hút thuốc cao hơn nhiều so với những người hút thuốc.
Điều này hoàn toàn trái ngược với số liệu thống kê được thấy trong số lượng lớn những người mắc bệnh ung thư phổi, trong đó khoảng 85% trường hợp mắc bệnh và 90% trường hợp tử vong có thể trực tiếp do khói thuốc lá.
Theo nghiên cứu được công bố trênTạp chí Ung thưliên quan đến 8.734 người lớn mắc bệnh ung thư phổi dưới 35 tuổi, 71,6% là người không hút thuốc và khoảng một nửa trong số đó không có tiền sử từng hút thuốc.
Di truyền được cho là đóng một vai trò trung tâm trong sự bất thường này. Cũng giống như đột biến gen BRCA được biết là làm tăng nguy cơ ung thư vú, các nhà nghiên cứu đã bắt đầu phát hiện ra các đột biến gen cũng làm tăng nguy cơ ung thư phổi.
Ba đột biến gen thường liên quan đến ung thư biểu mô tuyến phổi là:
- Đột biến EGFR, biến đổi gen phổ biến nhất ở những người bị ung thư biểu mô tuyến phổi
- Sự sắp xếp lại ROS1, được tìm thấy ở 1% đến 2% những người mắc bệnh ung thư phổi không phải tế bào nhỏ như ung thư biểu mô tuyến
- Sự sắp xếp lại ALK, một trong những đột biến phổ biến hơn được thấy ở những người không bao giờ hút thuốc, được tìm thấy ở bất kỳ nơi nào từ 3% đến 13% những người bị ung thư phổi
Trong số ba, đột biến EGFR là ít phổ biến nhất ở những người trẻ tuổi bị ung thư phổi và là loại có liên quan đến bệnh ít nghiêm trọng hơn.
Đột biến ROS1 và sắp xếp lại ALK không chỉ phổ biến hơn ở những người trẻ tuổi mắc bệnh ung thư phổi mà hầu như luôn liên quan đến căn bệnh nguy hiểm.
Có tới 59% thanh niên mắc bệnh ung thư phổi sẽ có những đột biến gen này và các đột biến gen khác. Các đột biến khác ít phổ biến hơn bao gồm HER2 và BRAF2, cũng có liên quan đến ung thư vú. Trong khi đó, bạn sẽ không gặp phải khó khăn gì.
Tiền sử gia đình được cho là một yếu tố nguy cơ chính gây ung thư phổi ở người trẻ tuổi. Một đánh giá năm 2017 trên tạp chíChữ cái về ung thưkết luận rằng có cha mẹ hoặc anh chị em bị ung thư phổi làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên 50% so với những người không có tiền sử gia đình.
Tuy nhiên, những phát hiện vẫn chưa có kết luận chính xác. Trên thực tế, một số nghiên cứu không thể tìm thấy bằng chứng về mối liên hệ gia đình ở những người trẻ tuổi trong ung thư phổi, cho thấy rằng chẩn đoán muộn song song với các yếu tố nguy cơ khác (như khói thuốc, phơi nhiễm radon trong nhà hoặc ô nhiễm không khí) góp phần vào rủi ro.Cần nghiên cứu thêm.
Chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán ung thư phổi ở người trẻ tuổi không khác so với người lớn tuổi. Nó có thể bao gồm các xét nghiệm hình ảnh như chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) và các thủ tục điều tra như nội soi phế quản và tế bào học đờm. Ung thư phổi có thể được chẩn đoán xác định bằng sinh thiết.
Dựa trên giai đoạn và phân loại của bệnh, việc điều trị sẽ bao gồm nhiều lựa chọn tương tự được áp dụng ở người lớn tuổi. Chúng có thể bao gồm:
- Phẫu thuật, thường được sử dụng cho ung thư giai đoạn 1, giai đoạn 2 và một số giai đoạn 3
- Hóa trị, xương sống của điều trị ung thư phổi
- Xạ trị, thường được sử dụng để kiểm soát ung thư tiến triển
- Liệu pháp miễn dịch, sử dụng các loại thuốc như Opdivo (nivolumab) hoặc Keytruda (pembrolizumab) để kích thích phản ứng miễn dịch phòng thủ ở những người bị ung thư phổi giai đoạn 3 và 4
Các liệu pháp được nhắm mục tiêu
Liệu pháp nhắm mục tiêu là một nhóm thuốc mới hơn hoạt động bằng cách gắn vào các thụ thể duy nhất trên tế bào ung thư bị đột biến. Bởi vì thuốc chỉ gắn vào các thụ thể này, chúng để lại các tế bào bình thường khác không bị ảnh hưởng và gây ra ít tác dụng phụ hơn.
Có nhiều loại thuốc nhắm mục tiêu được phê duyệt để điều trị ung thư phổi ở Hoa Kỳ. Một số loại thuốc thường được sử dụng hơn là:
- Tagrisso (osimertinib), được sử dụng trong điều trị nhắm mục tiêu hàng đầu đối với các khối u dương tính với EGFR
- Tarceva (erlotinib), được sử dụng cho các khối u có đột biến EGFR nhất định
- Vizimpro (dacomitinib), cũng được sử dụng ở những người có đột biến EGFR nhất định
- Xalkori (crizotinib) dành cho những người có khối u có sự sắp xếp lại ROS1 hoặc ALK4-EML
Các loại thuốc được nhắm mục tiêu nhiều hơn bao gồm:
- Alecensaro (alectinib), được sử dụng cho các khối u dương tính với ALK di căn
- Alunbrig (brigatinib), được sử dụng cho các khối u dương tính với ALK di căn
- Zykadia (ceritinib), được sử dụng cho các khối u dương tính với ALK di căn
- Lorbrena (lorlatinib), được sử dụng cho các khối u dương tính với ALK di căn
- Rozlytrek (entrectinib), được sử dụng cho các khối u dương tính với ROS-1 di căn và các khối u dương tính với NTRK di căn
- Trabecta (capmatinib), được sử dụng cho các khối u di căn có đột biến bỏ qua biểu mô-trung mô [MET] exon 14
- Retevmo (selpercatinib), được sử dụng cho các khối u dương tính với RET di căn
- Tafinlar (dabrafenib) / Mekinist (trabetinib), được sử dụng cho các khối u di căn có đột biến BRAF V600E
- Gilotrif (afatinib), được sử dụng cho các khối u di căn với một số đột biến EGFR nhất định
- Iressa (gefitinib), được sử dụng cho các khối u di căn với một số đột biến EGFR nhất định
Những người trẻ hơn có nhiều khả năng bị đột biến gen có thể điều trị được, như ALK4-EML, hơn người lớn tuổi và có nhiều khả năng là ứng cử viên cho các loại thuốc như Xalkori.
Bởi vì nhiều đột biến di truyền rủi ro có thể điều trị được bằng các liệu pháp nhắm mục tiêu, nên xét nghiệm di truyền (hay còn gọi là hồ sơ di truyền hoặc phân tử) để xem liệu một người trẻ có đột biến có thể điều trị được hay không. Tất cả những người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối đều được khuyên nên trải qua hồ sơ di truyền.
Tiên lượng
Mặc dù thực tế là ung thư phổi ở người trẻ tuổi có xu hướng tiến triển khi được chẩn đoán lần đầu, nhưng kết quả dự đoán (tiên lượng) của họ có xu hướng tốt hơn so với người lớn tuổi có cùng giai đoạn và loại ung thư.
Những người trẻ hơn thường có khả năng chịu đựng tốt hơn các liệu pháp điều trị ung thư và do đó, thường được điều trị tích cực hơn so với những người lớn tuổi hơn. Việc sử dụng các loại thuốc nhắm mục tiêu cũng giúp tăng khả năng sống sót lâu dài không tiến triển ở những người trẻ tuổi.
Theo nghiên cứu trongTạp chí Ung thư học,tỷ lệ sống sót sau năm năm của những người từ 18 đến 35 tuổi mắc bệnh ung thư phổi là 53,3% cho tất cả các giai đoạn. Con số này cao hơn hẳn so với tỷ lệ sống sót sau năm năm là 16% ở dân số lớn hơn mắc bệnh này.
Tài nguyên
Các nguồn lực sẵn có cho thanh niên mắc bệnh ung thư phổi, bao gồm các nhóm hỗ trợ địa phương và trực tuyến và các tổ chức phi lợi nhuận chỉ dành riêng cho những người trẻ mắc bệnh.
Trong số đó:
- Bonnie J. Addario Lung Cancer Foundation cung cấp hỗ trợ cho những người từ 50 tuổi trở xuống bằng cách giúp họ điều hướng hệ thống chăm sóc sức khỏe và các chương trình hỗ trợ tài chính khác nhau dành cho họ.
- Bệnh ung thư ngu ngốc: Tiếng nói của người trẻ mắc bệnh ung thư là một cộng đồng hỗ trợ gặp gỡ trực tuyến và trực tiếp để trao quyền cho những người trẻ tuổi mắc bệnh ung thư. Ngoài ra còn có chương trình radio "Ung thư ngu ngốc", cũng như các cuộc gặp gỡ khu vực và hội nghị thượng đỉnh hàng năm.
- Quỹ Ung thư Ulman dành cho Thanh thiếu niên cung cấp thông tin, nguồn lực và lời khuyên cho những người trẻ tuổi đang sống chung với bệnh ung thư. Điều này bao gồm trợ giúp liên quan đến quyết định điều trị, nhà ở, học bổng đại học, việc làm, hỗ trợ tài chính, các vấn đề về sinh sản và tư vấn sức khỏe và sức khỏe nói chung.
Phương tiện truyền thông xã hội cũng đã được chứng minh là một nguồn lực mạnh mẽ cho những người trẻ tuổi mắc bệnh ung thư phổi. Vào mỗi tối thứ Ba khác, có một cuộc trò chuyện trên Twitter liên quan đến những người bị ung thư phổi, những người ủng hộ bệnh ung thư, các thành viên trong gia đình và những người điều trị. Sử dụng hashtag #LCSM (viết tắt của phương tiện truyền thông xã hội về bệnh ung thư phổi) để xác định các bài đăng và tham gia vào cuộc trò chuyện.
Một lời từ rất tốt
Không phổ biến như ung thư phổi ở những người trẻ tuổi, nó xảy ra. Vì rất dễ bị bỏ sót trong giai đoạn đầu, nên hãy lên tiếng nếu bạn có các dấu hiệu hoặc triệu chứng của ung thư phổi và tiền sử gia đình mắc bệnh. Điều này đúng cho dù bạn là người hút thuốc, từng hút thuốc hay chưa từng hút thuốc. Bằng cách phát hiện sớm bệnh ung thư phổi, bạn có cơ hội cao hơn rất nhiều để đạt được sự thuyên giảm lâu dài và sống một cuộc sống bình thường, khỏe mạnh.